Nhiều người dồn khá nhiều thời gian vào để cài đặt một hệ thống rạp hát gia đình, nhưng khi thử nghiệm thì thấy nó vẫn không vừa ý. Âm thanh bên thừa, bên thiếu, như bị tật, hay quá thiên sáng hoặc quá tối. Có thể do cài đặt chưa đúng cách.
5 bí quyết sau có thể giúp bạn nâng cao chất lượng của hệ thống âm thanh gia đình.
Chỉnh đúng kích cỡ (size) và mức âm lượng (volume) từng loa
 |
Phải kiểm tra từng mức loa bằng tai của mình. |
Mỗi receiver 5.1/6.1/7.1 kênh tiếng đều có menu cài đặt. Trước khi thực hiện các bước cài đặt, bạn cần đọc thật kỹ hướng dẫn sử dụng. Việc đầu tiên là chọn menu khai báo cỡ loa: to, nhỏ hay không chọn gì (lựa chọn này dành cho các loa front trái, phải; loa trung tâm và loa surround). Thường thì loa có đường kính trên 15 cm được coi là to. Nhưng có một bí quyết, nếu bạn có loa siêu trầm thì nên đặt kích cỡ của tất cả loa chính (front) trên menu cài đặt của receiver là cỡ nhỏ (small). Để như vậy loa chính sẽ chỉ phải xử lý những âm thanh ở dải tần trung và cao, do đó sẽ phát huy hiệu năng tốt hơn.
Bước tiếp theo là chọn một cái thước và đo khoảng cách giữa các loa với vị trí ngồi nghe, rồi khai báo vào máy theo hướng dẫn từ menu cài đặt. Receiver sẽ nhận thông số và điều chỉnh sao cho âm thanh từ các loa có thể chụm vào một điểm ngọt (sweet spot), đó là vị trí nghe tốt nhất.
Cuối cùng, bạn cần chú ý, các loa đều phải để ở chế độ cân bằng. Receiver sẽ gửi âm kiểm tra tới loa để bạn kiểm tra âm thanh từng kênh. Khi bạn chọn cỡ âm lượng (volume), âm thanh sẽ nhảy từ loa này sang loa kia, bạn phải thử kiểm tra từng mức loa bằng tai của mình.
Chỉnh loa siêu trầm và mức cắt của phân tần (cross over)
 |
Các loa phải để ở chế độ cân bằng. |
Kiểm tra âm thanh và kích thước từ loa đến chỗ ngồi mới chỉ là bước khởi đầu. Tiếp theo bạn phải cài đặt điểm cắt của mạch phân tần cho tiếng bass để phù hợp với kích cỡ và thông số của từng loa. Với các loa lớn thì bạn nên đặt điểm cắt tần số ở mức 80 Hz, với loa trung bình thì nên đặt ở mức 100 Hz, còn loa nhỏ thì nên đặt ở mức 80 Hz. Nếu bạn có loa siêu trầm thì nên áp dụng một mẹo nhỏ mà chúng tôi cũng đã từng đề cập, đó là cài đặt điểm cắt ở mức 80 Hz cho tất cả các loa. Lúc này loa siêu trầm sẽ tập trung xử lý tất cả âm thanh ở dải tần thấp và cực thấp, hệ thống của bạn sẽ đạt độ động tốt hơn vì các loa còn lại không phải “căng ra” để xử lý tiếng bass nữa.
Việc tiếp theo là để định vị loa siêu trầm (sub woofer) ở vị trí phù hợp. Thông thường, do đặc tính của loa sub là tái tạo âm thanh trầm có tính vô định hướng nên về lý thuyết, bạn đặt loa sub ở vị trí nào cũng được. Tuy nhiên, một kinh nghiệm có thể áp dụng là kéo loa sub ra khỏi góc nhà và để gần các loa front. Ở vị trí này loa sub và loa front có thể đạt được sự kết hợp tốt hơn.
Tối ưu hóa vị trí đặt loa
 |
Nên đặt loa front cách xa tường một chút. |
Nếu bạn không dùng giá đỡ hay dùng móc treo loa, thì bạn nên lưu ý, vị trí đặt loa là rất quan trọng. Bạn nên đặt loa front cách xa tường một chút, đặc biệt là nếu loa của bạn có lỗ thông hơi phía sau thì việc đặt cách xa tường là bắt buộc. Các loa trái, phải cần được đặt ở vị trí cách chỗ ngồi bằng nhau, nên hướng mặt loa hướng tới vị trí ngồi nghe, chiều cao loa tép của front và surround ngang bằng với tai người ở vị trí ngồi nghe, như vậy hệ thống của bạn sẽ phát huy khả năng tối ưu nhất.
Cẩn thận với vật liệu trong phòng nghe
 |
Phòng nghe bằng gỗ và có nhiều cửa sổ bằng kính thì âm thanh không hay. |
Phòng nghe bằng gỗ và có nhiều cửa sổ bằng kính thì âm thanh sẽ bị va đập, phản xạ và gây nên hiệu ứng không tốt, tiếng sẽ bị đanh và rền. Nếu phòng nghe của bạn có nhiều đồ vật bề mặt mềm, xốp như thảm dày, rèm cửa bằng vải mềm thì âm thanh của hệ thống sẽ được cải thiện đáng kể, tiếng sẽ thoát và không bị dội.
Lý tưởng nhất là bạn mua hoặc tự làm các vật liệu tiêu âm, tán âm để cải thiện phòng nghe. Để tránh tiếng bass dội, bạn có thể tự làm các “cột chân voi” bằng chăn bông cũ, đặt ở bốn góc nhà. Bạn cũng có thể mua các tấm muse trứng để làm tấm tán âm, đặt ở sau loa, hai bên cạnh tường và ở vị trí đối diện với loa để tán xạ âm thanh trung và cao, giúp cho hệ thống trình diễn mượt mà, thanh thoát.
Dùng ampli công suất riêng
 |
Dùng ampli công suất riêng để khuyếch đại âm thanh. |
Nếu phòng nghe rộng và bạn muốn khuyếch đại âm thanh thì đương nhiên phải có một hệ thống ampli công suất lớn để nghe được những âm thanh hoành tráng và ấn tượng như trong rạp hát. Bạn có thể mua thêm các ampli công suất stereo hoặc multi chanel có công suất ra từ 100W/kênh trở lên để kết hợp với bộ xử lý âm thanh đa kênh. Như vậy, hệ thống này đã đạt tiêu chuẩn “rạp hát gia đình”.
Minh Đức tổng hợp