VÀI MẸO VẶT KHI MUA LOA BÌNH DÂN
Khi đi nghe, bạn nên cầm theo một vài đĩa nhạc quen tai, ưng ý để thử loa. Cho dù đôi loa bạn đang nghe ở nhà có kem hơn, thì bạn thử qua những đĩa quen cũng sẽ biết được đôi loa định mua tốt hơn ở điểm gì, xấu hơn ở điểm gì. Và như đã nói ở trên, đã bình dân thì chắc chắn sẽ còn một vài nhược điểm. nhiều đôi loa được quảng cáo là sản phẩm hi-end và tất nhiên là… hi-price cũng không thể tránh khỏi những thiếu sót nhiều khi khá trầm trọng.
NGHE THỬ PHẦN TIẾNG BASS (TRẦM)
Để đánh giá âm thanh, trước tiên, bạn cần kiểm tra xem tiếng bass mà loa thể hiện có bị dày, đục và chậm chạp quá không. Nhược điểm thường gặp nhất ở những cặp loa trung bình là tiếng bass không thể hiện được các cao độ. Cặp loa có tiếng bass tốt là khi nghe bạn dễ phân biệt được rõ độ cao thấp gọn gàng của các nốt trầm, chứ không phải một âm thanh trầm đều đều đơn điệu như của loa subwoofer trong các bộ dàn máy tính rẻ tiền. Một đĩa thử có ghi âm tiếng đàn guitarbass hoặc contrabass hòa lẫn tiếng trống lớn là phép thử dễ nhất cho yêu cầu này. Yêu cầu đặt ra là tiếng trống cần phải cất lên khéo léo, đúng lúc để hỗ trợ đắc lực cho tiếng đàn bass, cùng tạo ra những giai điệu linh hoạt chứ tiếng trống không được “kéo lê” phía sau. Loa nào không làm được điều này nghĩa là nó đã “lấy đi” giai điệu của bản nhạc, như thế sẽ gây cảm giác nặng nề cho người nghe.
Một số nốt trầm cũng không được phép kêu lớn hơn các nốt khác. Hãy nghe những chuỗi nốt nhạc lên hoặc xuống của một cây piano độc tấu. Những nốt nhạc này cần phải tương đương nhau về âm lượng, và cất lên một cách rõ ràng. Nếu có nốt nào đó nghe quá lớn hoặc quá nhỏ với những nốt còn lại, thì đó là một biểu hiện chứng tỏ loa có vấn đề ở dải trầm, hoặc thùng loa xử lý không tốt gây cộng hưởng ở một tần số trầm nào đó.
Với âm trầm, chất lượng là yếu tố quan trọng hơn cả số lượng. tiếng bass cũng cần phải chắc gọn, trong trẻo và thoát (nhanh). Tiếc thay, thông thường với loa bình dân, càng nhiều tiếng bass thì chất lượng trình diễn tiếng bass càng kém. Nếu bạn nghe lâu sẽ thấy, tiếng bass chắc gọn, chính xác thường dễ chinh phục người nghe hơn là tiếng bass ầm ào, chậm chạp hay gặp trong các loại loa “cỏ”.
NGHE THỬ PHẦN TIẾNG MID (TRUNG)
Dải trung âm là khoảng tần số mà tai người ta dễ tiếp thu nhất, để kiểm tra dải trung âm, bạn nên sử dụng những đĩa ghi giọng hát, các nhạc cụ như kèn saxophone, violon hoặc piano. Với những loa tốt, dải mid sẽ được tái hiện một cách trong trẻo, rộng mở và tạo cảm giác như tiếng hát hay tiếng nhạc tồn tại hoàn toàn độc lập với những chiếc loa. Đối với loa bình dân, méo tiếng ở trung tâm là một vấn đề rất đáng bàn. Méo trung tâm thể hiện rất rõ qua giọng hát của ca sĩ bị chói, gắt khi hát lớn hoặc ngân lên những nốt cao… với những loa chất lượng thấp, tiếng trung thường bị “chua”, không có cảm giác ngọt ngào quyến rũ. Một số loa lại có kiểu trung âm sẽ làm cho âm nhạc cất lên như thể chúng đi ra từ những chiếc hộp loa chứ không phải là đang tồn tại trong không gian.
NGHE THỬ PHẦN TIẾNG TREBLE (CAO)
Với tiếng treble, những màn diễn xuất của loa kém chất lượng thường biểu hiện qua việc tiếng violon, dàn xanh-ban và âm gió của tiếng hát (như âm /s/) bị “sạn” hoặc “bẩn”. Tiếng treble xấu còn làm cho dàn âm thanh của dàn xanh-ban “tung tóe” trên sân khấu giống một mớ âm thanh hỗn độn, mất hẳn đi vẻ tinh tế. Tiếng treble của loa cần phải phù hợp hài hòa với phần còn lại của bản nhạc và không được tạo nên sự chú ý của người nghe tới nó. Tiếng treble cũng không được nghe quá nặng nề và chát chúa, mà cần phải phát ra một cách nhẹ nhàng tinh tế. Nếu chiếc loa bạn đang nghe thử khiến bạn dù không cố ý, vẫn thấy tiếng treble nổi bật lên như một phần tách biệt của bản nhạc, thì bạn nên bỏ qua để tiếp tục thẩm định những cặp loa khác.
NGHE THỬ VÀ ĐÁNH GIÁ TỔNG THỂ
Theo kinh nghiệm của Tai Già, một số loa có âm thanh rất đẹp, rất tách bạch khi nghe ở mức độ vừa phải, nhưng âm thanh lại bị nén, bị tức và bị rối lên khi tăng volume. Trong trường hợp gặp các bản nhạc hòa tấu với những đoạn cao trào khá phức tạp có cường độ âm thanh lớn, tiếng của loa vẫn phải giữ được sự ổn định và tính kiểm sóat, chứ không được biến dạng méo mó.
Một cặp loa tốt, ngay cả trong tầm giá bình dân, nếu được sắp đặt đúng cần phải đạt một yêu cầu quan trọng đó là: loa cần “dấu mình” khỏi sân khấu âm thanh. Một cặp loa tốt sẽ mở ra trước mắt bạn một không gian âm thanh vừa rộng lại vừa sâu. Và khi nghe, bạn sẽ không có cảm giác là âm thanh phát ra từ hai chiếc loa phía trước. Giọng hát của ca sĩ phải cất lên sao cho bạn có cảm giác họ đang đứng trình diễn giữa hai loa (nếu đó là vị trí của họ khi thu đĩa). Âm hình của nhạc cụ không được kéo lệch về một phía khi thay đổi mức volume. Âm thanh cần toát lên sự thanh thoát, trong trẻo, rộng mở chứ không phải dày đặc, tù túng hay mờ nhạt. tóm lại, cặp loa càng ít “hiện diện” trước người nghe thì càng tốt. Đạt được yêu cầu này, chứng tỏ cặp loa có khả năng tạo ra âm hình rất rộng và chính xác.
Qua thử nhiều cặp loa bình dân, Tai Già còn thấy một số hãng loa đôi khi cố tình tạo ra âm méo cho loa với mong muốn sản phẩm của mình mang chất hi-end(!). chẳng hạn như tiếng bass được làm cho to hơn và “béo”lên, còn tiếng treble thì lại rất sáng hòng tạo ra ảo giác về độ “trong trẻo, rõ ràng”. Những thiết kế này thường dễ đánh lừa những khách hàng “nhẹ dạ” khi nghe thử ở cửa hàng. Nhưng sau khi mang loa về nhà và nghe một thời gian, họ sẽ rất thất vọng vì cảm giác khó chịu, mệt mỏi khi nghe nó trình diễn. Để có kinh nghiệm, Tai Già khuyên bạn nên qua một số cửa hàng âm thanh hi-end thực sự để nghe thử, bạn sẽ thấy những cặp loa hi-end thực sự trình diễn rất vừa độ và chừng mực ở cả ba dải âm, từ đó, bạn có thêm kinh nghiệm khi đi mua loa, tránh gặp phải những cặp loa bị thổi phồng như nói trên.
Và cuối cùng, có một dấu hiệu để khẳng định là cặp loa hay, đó là: trong quá trình nghe thử, đổi qua nhiều đĩa khác nhau, càng nghe bạn càng cảm thấy vô cùng thích thú, chỉ muốn nghe hoài, và quên hẳn sự hiện diện của những chiếc loa.
Mua được cặp loa giá bình dân mà lại hay là điều không dễ, nhưng với một vài kinh nghiệm trên đây, Tai Già hy vọng các bạn có thêm thông tin để mua được cặp loa vừa ý.