“THỰC PHẨM SẠCH” CHO DÀN HI-END
Trong dàn âm thanh, nguồn điện được ví như “nguồn dinh dưỡng” cho cả bộ dàn, thế nhưng “nguồn dinh dưỡng” này lại ít được mọi người để ý. Có bạn cho rằng, đảm bảo 1 điện áp nguồn luôn ổn định là đã đạt yêu cầu. Hiểu như vậy là không sai nhưng thực sự là chưa đầy đủ nếu bạn là người chơi đồ hi-end. Thực tế, nguồn điện cho hệ thống audio phải đảm bảo yêu cầu là đủ điện áp, dòng điện và yêu cầu thứ 2 không kém phần quan trọng là phải “sạch sẽ”.
Dòng điện xoay chiều đi từ nhà máy điện tới từng hộ gia đình phải trải qua một quãng đường khá dài. Trên đường đi, có rất nhiều loại nhiễu điện-từ trường xâm nhập vào đường dây, những can nhiễu này theo dây dẫn đi tới các thiết bị audio gây ra những ảnh hưởng đến chất lượng tái tạo âm thanh của bộ dàn, đặc biệt là các nhiễu tần số cao. Chúng thể hiện ra loa ở những tiếng xì, tiếng loẹt xoẹt, tiếng nổ lách, tách hoặc gây ra sự điều chế đối với các tin hiệu âm thanh tạo ra hiện tượng méo âm, làm buồn phiền cho những đôi tai nhạy cảm… để hạn chế hiện tượng này, các hãng chuyên chế tạo dây và cáp cho audio nổi tiếng trên thế giới như PS Audio, Synergistic Research, Van den Hul… đã chế tạo ra những bộ lọc điện nguồn có chất lượng cao để loại trừ tác động của nhiễu. Tuy nhiên, những thiết bị này rất đắt, với giá từ 300 – 1500 USD một hộp lọc có kèm ổ cắm, chỉ một số ít bạn “dũng cảm” mới dám đầu tư mua sắm cho bộ dàn của mình
• Ruột gan có xứng với đồng tiền?
Với mức giá mấy trăm đô la cho một hộp kim loại sơn đen chỉ có mấy đầu cắm điện, nhiều bạn cho rằng chắc bên trong bộ lọc chứa nhiều linh kiện và mạch điện phức tạp lắm. Không, xin thưa với các bạn, phần lớn các bộ lọc có kết cấu khá đơn giản. Chúng chỉ gồm một số tụ điện, cuộn cảm, điện trở và cầu trì được đấu với nhau mà thôi. Dòng điện xoay chiều sau khi đi qua các linh kiện nói trên sẽ được lọc bỏ các tín hiệu tạp nhiễu, nó sẽ trở nên “sạch sẽ” hơn và sẵn sàng cung cấp cho các thiết bị điện tử trong dàn nhạc của chúng ta. Đến đây bạn có thể nảy ra ý nghĩ, nếu thực sự bộ lọc điện có tác dụng tốt và đơn giản như vậy thì tại sao ta không thử tự làm lấy để dùng nhỉ? Quả như vậy, với đôi tay khéo léo và một chút kiên trì, bạn hoàn toàn có thể chế tạo một bộ lọc có chất lượng cao cho bộ dàn của mình..
• Nào, chúng ta hãy bắt đầu!
Trước tiên bạn hãy quan sát sơ đồ nguyên lý của bộ lọc điện. Bạn hãy ghi lại giá trị các linh kiện rồi ra chợ Nhật Tảo, hoặc Chợ Giời ( nếu bạn ở Hà Nội) để tìm mua cho đủ. Các tụ điện nên chọn loại tụ chuyên dùng cho điện xoay chiều, có điện áp chịu đựng tối thiểu 250VAC, loại tụ tốt nhất là tụ giấy ngâm dầu vỏ kim loại ( paper in oil), nếu không kiếm được tụ dầu, bạn có thể dùng tụ Polypropylene cũng được. Các cuộn cảm bạn có thể tự quấn lấy hoặc đơn giản nhất là mua sẵn những cuộn cảm có lõi ferrit được gỡ ra từ bộ nguồn của những máy server hỏng ( có bán rất nhiều ở các hàng rã đồ máy tính cũ). Nếu quấn lấy, bạn dùng dây đồng có bọc ê-may cỡ dây từ 1 – 1,5 mm quấn nhau khoảng 100 – 200 vòng mỗi cuộn trên một lõi ferrit đường kính 1,5 cm dài 10 cm hoặc lõi ferrit hình xuyến. Sau khi đã chuẩn bị đủ linh kiện cần thiết, bạn đóng một hộp gỗ kích cỡ khoảng 12×12×30 cm để làm vỏ bộ lọc. Các linh kiện được đấu sẵn theo sơ đồ trên một miếng phíp hoặc bakelite dày, sau đó cho cả vào hộp, nối các đầu dây ra với ổ cắm (bạn có thể điểm thêm một chiếu đồng hồ voltmeter cho sản phẩm tự làm thêm phần duyên dáng), vặn nắp trên của hộp lại là công việc hoàn thành. Bạn kiểm tra lại một lần cuối xem việc đầu nối đã đúng chưa để đảm bảo tránh chập mạch khi thử điện.
Với chi phí khoảng 75.000đ ( cỡ 5 USD) cộng với chút khéo tay, bạn đã có được một bộ lọc điện chất lượng tương đương với bộ lọc điện chính hiệu có giá khoảng 200-500 USD. Nếu sử dụng đúng cách, bộ lọc này sẽ bền gần như vĩnh viễn. Đối với các bạn ở gần các nguồn gây nhiễu công nghiệp (như máy hàn, động cơ, các thiết bị điện cầm tay) thì bộ lọc này sẽ phát huy tác dụng rất tốt.